FORUM NIECZYNNE

Rafał

To co udało mi się opracować...
________________________________________

ŚRODKI KONTRASTOWE
________________________________________

1. Definicja środka kontrastowego i cele jego stosowania.
2. Ogólny podział środków kontrastowych.
3. Podziały środków kontrastowych pozytywnych i ich zastosowanie.
4. Właściwości fizykochemiczne środków kontrastowych.
5. Przechowywanie i czas użycia środków kontrastowych.
6. Środki kontrastowe stosowane w badaniach z użyciem MR
7. Środki kontrastowe stosowane w badaniach USG.
8. Powikłania po podaniu środków kontrastowych, obiawy i pomoc doraźna. (nowy temat)
9. Nazwy, własności i zastosowanie wybranych śródków kontrastowych.

_________________________________________________________

1. Definicja środka kontrastowego i cel jego stosowania:

Środek kontrastowy zwany także cieniującym jest to substancja pochłaniająca promieniowanie rentgenowskie w wiekszym lub mniejszym stopniu niż otaczające tkanki ciała.

Cele dla których stosujemy środki kontrastowe:

zobrazowania narządów i naczyń w organizmie ludzkim, które w prawidłowych warunkach na zdjęciu nie uwidaczniają się ( np. tętnice )
zobrazowania narządów w organizmie ludzkim, które na zdjęciu przeglądowym są widoczne (np. nerki ), ale wymagają dokładnego zdiagnozowania
wzmocnienia widoczności patologicznych struktur (np. guzy)

2. Ogólny podział środków kontrastowych:

Środki kontrastowe negatywne - charaktreryzujące się niskim współczynnikiem pochłaniania promieni X.
Np. powietrze; tlen; dwutlenek węgla
Obecnie sa rzadko stosowane.

Środki kontrastowe pozytywne - pochłaniją promieniowanie X znacznie lepiej niż tkanki ciała.
Tworzą je związki baru, jodu, czyli pierwiastki owysokich liczbach atomowych.

3. Podziały środków kontrastowych pozytywnych i ich zastosowanie:

a) Nierozpuszczalne w wodzie:

Należy do nich popularny siarczan baru - barium sulfuricum (baryt) stosowany do badania układu pokarmowego w postaci zawiesiny.
Baryt nie wchłania się ze światła przewodu pokarmowego i jest całkowicie bezpieczny dla pacjenta.

b) Rozpuszczalne w wodzie:

- W zależnosci od spososbu wydzielania dzieli się je na:

Hepatropowe - dzięki dużemu powinowadztwu do tkanki wątrobowej po podaniu doustnym lub dożylnym wydzielają się do żółci.
Obecnie są bardzo rzadko stosowane.

Urotropowe - Podawane śródnaczyniowo, wydalne sa przez nerki. Stosowane w urografii.
Natomiast po podaniu bezpośrednim używane są w:
- ureteropielografii
- pielografii zstepującej
- cystografii
- histerosalpingografii
- fistulografii
- cholangiopankreatografii wstecznej
- cholangiografii przeskórnej, śródoperacyjnej, pooperacyjnej

4. Właściwości fizykochemiczne środków kontrastowych:

Substancje cienujące mają budowę opartą na pierścieniu beznzenowym połączonym z cząsteczkami jodu.

Substancje rozpuszczalne w wodzie dysocjuja na jony dodatnie i ujemne lub zachowują obojętnosc elektryczną.

Wodne jodowe środki cienujące dzieli się na:
- jonowe
- niejonowe (dimery i monomery)

Te właściwości powodują że środki kontrastowe charakteryzują sie różną toksycznoscią.
- Duża osmolarność, lepkość jest typowa dla środków jonowych i może powodować rekacje niepożądane.
- Niskoosmolarne kontrasty a zwłaszcza te bezjonowe, są lepiej tolerowane przez organizm i rzadziej powodują powikłania.

----------
Ciśnienie osmotyczne - sila, z jaka czasteczki rozpuszczone w roztworze przyciagaja czasteczki rozpuszczalnika znajdujace sie po drugiej stronie selektywnie przepuszczalnej blony.
----------

5. Przechowywanie i czas użycia środków kontrastowych:

- Wskazane jest przechowywać środki kontrastowe w ciemnym i zabezpieczonym przed promieniowaniem X pomieszczeniu w warunkach normalnych.
- Środek kontrastowy należy zużyć w ciągu 4 godzin od momentu otwarcia falkonu.

6. Środki kontrastowe stosowane w badaniach z użyciem Rezonansu Magnetycznego (MR):

- Jako środki kontrastowe w badaniach MR używane są związki o małym lokalnym polu magnetycznym, powodującym skrócenie czasów relaksacji T1 i T2

Podział i właściwości:

a) pozytywne środki kontrastowe:

- Są to paramagnetyki które swoimi właściwościami skracają czas relaksacji T1.
- Podstawowym ich składnikiem jest gadolin - pierwiastek ziem rzadkich.
- Są rozpuszczalne w wodzie
- Wchłaniają się z układów krążenia i pokarmowego i są szybko wydalane przez nerki

Zastosowanie w diagnostyce:

- m.in. ośrodkowego układu nerwowego (OUN); serca; nerek; wątroby
oraz w badaniach: angiografii rezonansu magnetycznego poprawiając jakość w obrazowaniu małych naczyń.

b) negatywne środki kontrastowe:

- służą skróceniu czasu relaksacji T2 przez co obniżają intensywnosć sygnału w tkance wzmocnionej preparatem; jej obraz jest wtedy ciemniejszy od tkanki pozbawionej wzmocnienia

7. Środki kontrastowe stosowane w badaniach ultrasonograficznych (USG):

- Są to echowzmacniacze poprawiajace jakosc obrazu USG.

Podział, właściwości i zastosowanie:

a) zmieniajace echogenicznosć krwi

- Są stosowane głównie w echokardiografii.
- Są to mikropęcherzyki powietrza zawieszone w ludzkiej albumienie lub roztworze galaktozy wzmacniające czas echa do kilku minut.

- Jeśli chodzi o stosowanie tych kontrastów w badaniach jamy brzusznej to dotychczas znalazły one zastosowanie w diagnostyce zmian ogniskowych wątroby. Pozostałe zastosowania nie sa jeszcze określone.
Są także próby zastosowania pokrytej simetikonem celulozy, której doustne podanie poprawia ultrasonograficzną ocenę górnego odcinka przewodu pokarmowego.

b) organospecyficzne

----------
Simetikon - substancja ułatwiająca usówanie gazów.
----------

===============================================

9. Nazwy, własności i zastosowanie wybranych śródków kontrastowych:

Pozytywne, jodowe:

olejowe:

- Lipiodol > limfografia
- Ultrafluid > limfografia
- Duroliopaque > mielografia, sialografia, histeriografia
- Pantopaque > mielografia, sialografia, histeriografia
- Myodil > mielografia, sialografia, histeriografia
- Etiodan > mielografia, sialografia, histeriografia

nierozpuszczalne i trudno rozpuszczalne w wodzie:

- Barium Sulfuricum (Baryt) > badania przewodu pokarmowego
- Hytrast > badania pęcherza moczowego, krtanii
- Dionosil > badania pęcherza moczowego, krtanii, bronchografia

rozpuszczalne w wodzie

- Bililipolinum > cholangiografia, cholecystografia
- Polognost (środek doustny) > badania pęcherza żółciowego
- Uropolinum | jonowy | > badania serca, tętnic, żył, układu moczowego, jamy macicy i jajowodów
- Amipaque | nie jonowy | > badania komor mózgu, serca, naczyń, mielografia
- Jopamidol | nie jonowy | > badania neuroradiologizne
- Isovist | nie jonowy | > o uniwersalnym zastosowaniu
- Ultravist | nie jonowy | > o uniwersalnym zastosowaniu

Stosowane dla potrzeb tomografii komputerowej (TK) :

- Ultravist
- Omnipaque
- Solutrast

Stosowane dla potrzeb rezonansu magnetycznego (MR) :

Pozytywne, dobrze rozpuszczalne w wodzie, wchłaniające się z ukladu krążenia i układu pokarmowego i są wydalane przez nerki:

- Magnevist
- Dotarem
- Omniscan
- Prohance

> Wykorzystywane w diagnostyce chorób ośrodkowego układu nerwowego, układu mięśniowo-stawowego, serca, wątroby, nerek i nadnerczy, narządu rodnego.
> Podany dożylnie kontrast paramagnetyczny wzbogaca angiografie rezonansu magnetycznego, poprawiaijąc w ten sposób m.in. jakość obrazowania małych naczyń.

##############################################

Bilbliografia:

1. "Diagnostyka obrazowa. Podstawy teoretyczne i metodyka badań." Pod redakcją Bogdana Pruszyńskiego; PZWL

Internet:

1. www.schering.pl
2. www.mp.pl

###########################################

I co o tym sądzicie?
Mam nadzieję że się przyda takie opracowanie...

Miłego dnia!

XWojtek

jak dla mnie - extra Very Happy

trek

Gość

A jak mam pytanie: dlaczego monomery charakteryzują się wysoką osmolalnościa a dimery niską??